طراحی و معیاریابی آزمون تشخیصی خواندن

هدف: مقاله حاضر گزارشی از چگونگی طراحی، ساخت و محتوای آزمون تشخیص نارساخوانی است. جمعیت هدف این آزمون کودکان فارسی زبانی هستند که قادر به یادگیری خواندن نیستند و چه بسا نارساخوان باشند. این آزمون تشخیصی اولین آزمون خواندن معیار برای کودکان فارسی زبان است. روش بررسی: روش پژوهش حاضر مقطعی و توصیفی-تحلیلی و چارچوب نظری آن بر مبنای دو آزمون خواندن معتبر انگلیسی به نام های «تحلیل مشکلات خواندن دورل» و «تحلیل توانایی خواندن نیل» و محتوای زبانی آن مبتنی بر واژگان و متن های کتاب فارسی کلاس اول است. بدنه اصلی آزمون مرکب از دو متن داستانی همتا (موازی) است که واژگان و ساختار جملات آن از نظر بسامد، قاعده مندی، ساختار هجایی، صرف، نحو و معناشناسی توسط دو متخصص زبان شناس و سه معلم کلاس اول به دقت کنترل شده است. این آزمون روی 605 دانش آموز دختر و پسر پایه اول ابتدایی که به صورت تصادفی از مناطق مختلف تهران انتخاب شده اند، انجام شده است. یافته ها: در این آزمون علاوه بر تعیین صدک ها، میانگین ها و انحراف معیار دقت و سرعت خواندن، از ضریب همبستگی پیرسون و یومن ویتنی نیز استفاده شده است. روایی آزمون از طریق فرم های همتا (90% ~) و اعتبار آن به طریق اعتبار محتوایی بررسی شده است. نتیجه گیری: این آزمون که دارای یک بخش تکمیلی مرکب از زیرآزمون های املا، تناظر نویسه-واج، خواندن کلمات بی قاعده،خواندن ناکلمه ها و دست نویس است، می تواند در تشخیص نارساخوانی و آسیب های مرتبط با خواندن کاربرد داشته باشند.